Jak udzielać darowizn w prosty i przemyślany sposób?

Darowizna to nie tylko sposób na niesienie pomocy potrzebującym, ale także obszar, w którym osoby prywatne i przedsiębiorcy mogą skorzystać z ulg podatkowych. Aby móc w pełni wykorzystać potencjał darowizn, warto znać zasady związane z ich udzielaniem oraz dokumentacją, która umożliwia odliczenia od podatku. 

W artykule wyjaśniamy, jak działa ulga podatkowa, jakie są rodzaje darowizn, które można odliczyć, i na co zwrócić uwagę, aby darowizna była zgodna z obowiązującymi przepisami.

Darowizna z perspektywy darczyńcy

Pomaganie innym to wspaniały gest, szczególnie w trudnych czasach, takich jak rok 2024 gdzie wiele osób straciło dach nad głową wskutek powodzi, a dodatkowo nadal panuje konflikt za naszą granicą. 

W obliczu problemów wiele osób i firm decyduje się na wspieranie różnych zbiórek, zwłaszcza dla służby zdrowia, fundacji czy potrzebujących osób. Ale jeśli prowadzisz firmę i chcesz pomagać, należy wiedzieć, jakie to niesie za sobą obowiązki. Warto zastanowić się, kto oraz kiedy może skorzystać z ulgi podatkowej w przypadku darowizny, jak dokumentować darowizn, a także jaki wpływ na Twoje podatki może mieć darowizna.

Co to jest darowizna?

Darowizna to forma wsparcia, w ramach które można przekazać pieniądze, rzeczy lub usługi bez oczekiwania na zwrot czy korzyść. Jest to gest oparty na bezinteresowności, kierowany do osób prywatnych, organizacji charytatywnych, fundacji czy instytucji publicznych, takich jak szpitale. 

Darowizny mogą być różne: pieniężne, rzeczowe, a także polegające na przekazaniu własnego czasu czy umiejętności. Każda darowizna ma na celu wspieranie potrzebujących i niesienie im pomocy. 

W ten sposób możemy nie tylko odpowiadać na bieżące potrzeby społeczne, ale także przyczynić się do pozytywnych zmian, zarówno lokalnie, jak i globalnie. Darowizna to sposób na pokazanie solidarności i zaangażowania w budowanie lepszego społeczeństwa – każdy drobny wkład może mieć znaczący wpływ na życie innych.

Jak udokumentować darowiznę?

Aby móc skorzystać z odliczenia darowizny od podatku, konieczne jest dokładne i poprawne udokumentowanie przekazanych środków lub rzeczy. W przypadku darowizn rzeczowych, takich jak sprzęt, żywność czy ubrania, wymagane jest spisanie umowy darowizny lub sporządzenie protokołu, który zawiera potwierdzenie przyjęcia daru przez odbiorcę.

Taki dokument powinien obejmować szczegóły dotyczące przekazanych przedmiotów, ich wartość, a także dane obu stron – darczyńcy i obdarowanego. Jeśli chodzi o darowizny pieniężne, dokumentacja jest prostsza – wystarczy dowód wpłaty, taki jak potwierdzenie przelewu bankowego, który uwzględnia dane darczyńcy, odbiorcy oraz kwotę i datę przelewu. 

Prawidłowo udokumentowana darowizna stanowi podstawę do jej odliczenia w zeznaniu podatkowym, co pozwala na zmniejszenie zobowiązań wobec fiskusa.

Czy darowizna może być kosztem w firmie?

Darowizny zazwyczaj nie mogą być uznane za koszt uzyskania przychodu w działalności gospodarczej, co oznacza, że nie zmniejszają one podstawy opodatkowania firmy. 

Jedynym wyjątkiem są darowizny przekazywane na cele pożytku publicznego, które można zaksięgować jako koszt, pod warunkiem że ich przekazanie jest odpowiednio udokumentowane. 

Gdy przedsiębiorca przekazuje przedmioty, które wcześniej były uwzględnione jako koszty firmowe, należy przeprowadzić korektę księgowań. Oznacza to usunięcie tych pozycji z kosztów, aby zachować zgodność z przepisami podatkowymi i uniknąć nieprawidłowości.

Darowizna a podatek VAT

Jeśli przekazujesz w darowiźnie rzeczy, za które wcześniej odliczyłeś VAT, obowiązują Cię dodatkowe przepisy związane z ponownym rozliczeniem tego podatku przy przekazaniu. 

W takim przypadku konieczne jest naliczenie VAT od przekazanych przedmiotów, co realizuje się poprzez wystawienie tzw. faktury wewnętrznej. Faktura ta zawiera wartość przekazanej darowizny oraz kwotę należnego VAT, umożliwiając poprawne zaksięgowanie tej operacji. 

To zabezpiecza zgodność rozliczeń z przepisami i pozwala na przejrzyste wykazanie wszystkich kosztów podatkowych w księgach firmy.

Jakie są zasady ulgi podatkowej?

Darowizna, mimo że nie jest bezpośrednim kosztem dla działalności, daje możliwość odliczenia jej od podatku dochodowego, co stanowi korzystne rozwiązanie dla darczyńcy. 

Osoby fizyczne mogą odliczyć do 6% dochodu, a przedsiębiorstwa do 10%, jednak warunkiem jest przekazanie darowizny na określone cele charytatywne. 

Aby skorzystać z ulgi podatkowej, darowizna musi trafić do Organizacji Pożytku Publicznego (OPP), takich jak fundacje, organizacje wspierające edukację zawodową, kościoły czy instytucje zajmujące się krwiodawstwem wpisane na listę OPP z odpowiednim wpisem do KRS. 

Jakie dokumenty są potrzebne do skorzystania z ulgi podatkowej?

Aby odliczyć darowiznę od podatku, musisz dołączyć załącznik PIT/O do swojego rozliczenia rocznego. W formularzu musisz wpisać kwotę darowizny, jaką chcesz odliczyć, oraz dane osoby lub organizacji, która otrzymała darowiznę. 

Ważne jest też, aby mieć dowody wpłat lub umowy na wypadek kontroli skarbowej.

Kiedy nie możesz skorzystać z ulgi?

Nie możesz odliczyć darowizny, jeśli przekażesz ją bezpośrednio osobie fizycznej (chyba że zrobisz to przez fundację na jej rzecz). Darowizny na rzecz firm także nie podlegają uldze. 

Ponadto, jeśli darowałeś coś, co wcześniej już zaliczyłeś do kosztów firmy, nie możesz z tego skorzystać jako darowizny.

Ulga a sposób rozliczania podatków

To, czy możesz skorzystać z ulgi, zależy od sposobu, w jaki rozliczasz podatki:

• Podatek liniowy — ulga podatkowa przysługuje tylko na darowizny związane z kształceniem zawodowym.
• Skala podatkowa (zasady ogólne) — możesz odliczyć darowiznę od dochodu.
• Ryczałt — darowiznę można odliczyć od przychodu.
• Karta podatkowa — nie ma możliwości skorzystania z ulgi.

Darowizny przez Internet

Czy darowizna przekazana przez internetowy portal, np. SięPomaga, może być objęta ulgą podatkową? 

Tak, ale musisz zadbać o odpowiednie dokumenty. W przypadku wpłat online, gdzie w tytule przelewu mogą być niejasne symbole, warto poprosić o potwierdzenie od organizacji. 

Portal SięPomaga co roku wysyła darczyńcom zestawienie wszystkich wpłat, które możesz dołączyć do swoich dokumentów podatkowych jako dowód darowizny.

Jak rozsądnie zarządzać darowiznami?

Przekazywanie darowizn, zwłaszcza przy znajomości zasad podatkowych, może przynieść nie tylko satysfakcję z pomocy innym, ale również korzyści podatkowe. Jednak odpowiadając na pytanie, czy firmy powinny angażować się w pomoc? Z księgowego punktu widzenia, nie zawsze jest to opłacalne, zwłaszcza przy podatku liniowym

Z punktu widzenia księgowości, należy pamiętać, aby skutecznie dokumentować darowizny, wybierać odpowiednie cele charytatywne i maksymalizować ulgi podatkowe. 

W tym celu warto skorzystać z doświadczonych księgowych w Twoja Księgowa! Pomożemy Ci zadbać o poprawność rozliczeń – dzięki temu Twoja pomoc stanie się jeszcze bardziej przemyślana i efektywna.

Starajmy się jednak patrzeć na to od strony ludzkiej i pamiętajmy, że nawet niewielkie wsparcie może wiele zmienić. Każda drobna kwota oraz każda pomoc się liczy, a gdy takich wpłat jest wiele, można osiągnąć naprawdę duży efekt.